هرآنچه که لازم است درباره نماز شب اول قبر بدانید
هرآنچه که لازم است درباره نماز شب اول قبر بدانیدهرآنچه که لازم است درباره نماز شب اول قبر بدانید
یکی از مستحبات بسیار پرفضیلت خواندن نماز شب اول قبر برای مردگان است. این نماز با نام‌های دیگری نظیر نماز هدیه، نماز شب دفن و نماز وحشت نیز شناخته می‌شود. در روایات معتبر آمده‌است که دلیل نامیدن نماز شب اول قبر به نماز وحشت، به دلیل عدم انس و آشنایی میت با عالم قبر است که این امر سبب بروز ترس و وحشتی عظیم در او می‌شود.
چرا نماز شب اول قبر می‌خوانیم؟
یکی از مستحبات بسیار پرفضیلت خواندن نماز شب اول قبر برای مردگان است. این نماز با نام‌های دیگری نظیر نماز هدیه، نماز شب دفن و نماز وحشت نیز شناخته می‌شود. در روایات معتبر آمده‌است که دلیل نامیدن نماز شب اول قبر به نماز وحشت، به دلیل عدم انس و آشنایی میت با عالم قبر است که این امر سبب بروز ترس و وحشتی عظیم در او می‌شود. نماز شب اول قبر بدلیل دارا بودن فضائل بسیار عظیم و به اذن خداوند ترس و وحشت را از میت دور می‌کند. در حالت کلی در باب این نماز و فضائل آن روایات بسیاری از سوی علماء مطرح شده‌است و بازماندگان را به خواندن نماز شب اول قبر برای شخص میت بسیار سفارش نموده‌اند. پیامبر بزرگوار اسلام درباره چرایی نماز شب اول قبر فرمودند که: برای میت ساعتی سخت و دشوارتر از شب اول قبر وجود ندارد، بنابراین با خواندن این نماز بر مردگان خود مهربانی نمایید زیرا این امر سبب می‌شود که خداوند رحمان و رحیم فرشتگان را به سوی شخص میت روانه ساخته و رنج و سختی فشار قبر را از میت بزداید. از سویی دیگر خواندن نماز شب اول قبر برای شخص نمازگزار نیز حسنه و درجه در نزد خداوند متعال به همراه خواهد داشت. بنابراین می‌توان گفت که یکی از دلایل بسیار مهم سوال چرا نماز شب اول قبر می‌خوانیم؟، سود و منفعتی روحی و معنوی است که شخص نمازگزار از طریق آن بدست می‌آورد.
همچنین در حالت کلی در باب فضائل و اثرات بسیار زیاد نماز شب اول قبر روایات متعدد دیگری نیز مطرح شده‌است. در کتاب دارالسلام آمده است که عالمی تا خبر مرگ شخصی از دوستان اهل بیت را می‌شنید، به قبرستان می‌رفت و اقدام به خواندن نماز شب اول قبر می‌نمود، شدت این امر به حدی بود که این کار برای ایشان به یک عادت بدل گشته بود و احدی از این عادت شخص عالم باخبر نبود تا اینکه یکی از دوستان ایشان عالم را ملاقات نمود و گفت: دیشب خواب شخصی که به تازگی از دنیا رفته است را دیدم، شخص میت گفت من پس از مرگ در وضعیت بسیار بدی قرار داشتم و عذابی عظیم بر من وجود داشت تا اینکه شخص عالم بر من نماز شب اول قبر خواند، بلافاصله عذاب از من برداشته شد و آسایش بر من چیره گشت.
روایاتی از ائمه در باب چرایی اهمیت خواندن نماز شب اول قبر برای شخص میت
امام علی (ع) در باره احوال مردگان و نیاز آن‌ها به نماز شب اول قبر فرمودند: اگر شما بنگرید آنچه را که مردگان دیده‌اند، فریاد ناله سر خواهید داد و به لابه و زاری روی خواهید آورد و امر خداوند را اطاعت خواهید نمود، اما آنچه که ایشان دیدند از شما پنهان است و به‌زودی این پرده کنار خواهد رفت و شما نیز بر حقیقت ماجرا آگاه خواهید شد.
امام زین‌العابدین (ع) نیز فرمودند: سه ساعت از سخت‌ترین لحظه‌های زندگی انسان است، ساعتی که در آن فرشته مرگ را می‌بیند و ساعتی که از قبرش بیرون می‌شود و ساعتی که در مقابل خداوند برای حساب حاضر خواهد شد.
همچنین امام علی (ع) در کلام نورانی دیگر فرمودند: آنچه بر مردگان نازل می‌شود توصیف‌شدنی نیست، زیرا سکرات مرگ و حسرت از دست دادن زندگی دنیایی، بر ایشان رنجی عظیم به‌دنبال خواهد داشت. همانطور که از روایات مذکور می‌توان دریافت، نماز شب اول قبر سبب از بین رفتن و یا کاهش فشار قبر و رسیدن به آرامش میت خواهد شد.
نماز وحشت شب اول قبر چگونه است؟
همانطور که در بالا بدان اشاره شد، نماز شب اول قبر یا نماز وحشت شب اول قبر از اعمال مستحبی بوده و فضائل بسیار عظیمی برای شخص میت و نمازگزار به دنبال دارد. همچنین پسندیده است که بعد از دفن هر شخص مسلمانی، نماز شب اول قبر در حق او به‌جا آورده شود. در حالت کلی سه روش برای پاسخ به سوال نماز وحشت شب اول قبر چگونه است؟، وجود دارد که در ادامه به مراحل و طریقه خواندن آن اشاره می‌شود.
روش اول به‌جا آوردن نماز شب اول قبر:
– پس از نیت نماز شب اول قبر در رکعت اول نمازگزار می‌بایست یک مرتبه آیه‌الکرسى( از لا اله الا هو تا و هو العلی العظیم) بعد از سوره حمد را قرائت نماید لازم به ذکر است که در این مرحله سوره توحید خوانده نمی‌شود. در رکعت دوم ده مرتبه سوره قدر بعد از قنوت قرائت شود. در نهایت بعد از سلام نماز شب اول قبر اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ و آلِ مُحَمَّدٍ وَ ابْعَثْ ثَوابَها إلى قَبْرِ فُلانٍ خوانده شده و به جای کلمه فلان موجود در دعا، اسم شخص میت برده شود.
روش دوم به‌جا آوردن نماز شب اول قبر:
روش دوم نیز همانند روش اول است با این تفاوت که در رکعت اول بعد از سوره حمد، آیه‌الکرسی را تا (فِیها خالِدُونَ) یک‌بار قرائت نمایید.
روش دوم به‌جا آوردن نماز شب اول قبر:
روش سوم که به روش پیامبر بزرگوار اسلام نیز منسوب می‌باشد بدین صورت است که نمارگزار ابتدا نیت نماز شب اول قبر را انجام می‌ده و سپس در رکعت اول نماز شب اول قبر، بعد از سوره حمد دو مرتبه سوره توحید قرائت نماید و در رکعت دوم نیز بعد از سوره حمد، ده مرتبه سوره تکاثر خوانده شود. در نهایت بعد از سلام نماز شب اول قبر اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ و آلِ مُحَمَّدٍ وَ ابْعَثْ ثَوابَها إلى قَبْرِ فُلانٍ خوانده شده و به جای کلمه فلان موجود در دعا، اسم شخص میت برده شود.
نکته بسیار حائز اهمیت در باب قنوت نماز شب اول قبر این است، با توجه به اینکه در روایات متعدد از سوی علما دین به انجام یا عدم انجام آن در طول نماز اشاره‌ای نشده‌است، این گمان می‌رود که احتمالا قنوت نماز شب اول قبر نیز مانند قنوت سایر نمازها مستحبی بوده و در رکعت دوم، یکی از سنت‌های نبوی و مستحبات مؤکد مذهب تشیع است، بنابراین می‌توان دعاهای مرسوم برای قنوت نمازهای دیگر را در قنوت نماز شب اول قبر قرائت نمود.
روش‌های سه‌گانه بالا طریقه به‌جاآوردن نماز شب اول قبر است. در باب زمان قرائت این نماز گفته شده، بهترین زمان در شب اول تدفین میت و بعد از نماز عشاء می‌باشد، این درحالی است که امکان خواندن نماز شب اول قبر در هرموقع از شب اول تدفین میت وجود دارد. در حالت کلی با توجه به مطالب مذکور در بالا، این نماز یک هدیه برای شخص میت، از سوی نمازگزار می‌باشد. می‌توان گفت که نماز شب اول قبر واجبی کفایی نیست تا بگوییم که با خواندن یک نفر ساقط می‌شودبلکه نماز مستحبی است که هر فردی می‌تواند آن را خوانده و ثوابش را به میت هدیه کند.
تعبیر خواب نماز شب اول قبر
روایتی مشهور در رابطه با تعبیر خواب نماز شب اول قبر وجود دارد. در این روایت آمده است که شخصی پس از اینکه خود را در عالم رویا در حال خواندن نماز شب اول قبر بر بالای سر میتی دیده‌است، بسیار مضرب و آشفته گشته و به محضر حضرت امام صادق(ع) مشرف شد. شخص بسیار مشتاق بود تا تعبیر خواب خود را از زبان امام صادق(ع) بشنود. شرح خواب از زبان شخص در محضر امام صادق (ع) بدین صورت بوده است: در عالم رویا دیدم که پشت سر یکی از دوستان قدیمی خود، در حال خواندن نماز شب اول قبر هستم، همچنین آن شخص ادامه داد: من این خواب را قبل از نماز صبح مشاهده نموده‌ام. امام صادق(ع) در باب تعبیر خواب آن شخص فرمودند: من تو را به خوابی بسیار نیکو مژده می‌دهم و تعبیر خواب تو این است که فردی یا افرادی از کارهای خیر تو سودمند گشته و تو مشکلی از آن‌ها نظیر مشکلات مالی یا روحی را برطرف نموده‌ای و به همین دلیل آن‌ها در حق تو دعای بسیار نموده‌اند. همانطور که از تعبیر امام صادق(ع) در رابطه با تعبیر نماز شب اول قبر آمده‌است، دعاگویی مرده‌ها، خوب پیش‌رفتن کارها و رفع گرفتاری ها و مشکلات نمازگزار را بشارت می‌دهد.
همانطور که امام صادق(ع) تعبیر خواب نماز شب اول قبر را مژده‌ای بر فرد خواب بیننده تلقی نمودند، و او را به دعاگویی افراد در حق ایشان بشارت دادند، شیخ طوسی در باب دیدن قرائت نماز شب اول قبر در عالم رویا، می‌گوید در واقع نماز برگزار کردن در خواب‌های ما وقتی خیر و نیکو است که پشت سر نمازگزار یا پیش‌نماز بایستیم و اگر خودمان پیش‌نماز باشیم بیشتر نوعی هشدار و احتیاط برای ما تلقی خواهد شد.
نکاتی در باب نماز شب اول قبر
-همانطور که در بالا بدان اشاره شد، نماز شب اول قبر را می‌توان در ساعاتی بین اول شب تا صبح برای میت قرائت نمود، اما فضیلت است که بعد از نماز عشاء خوانده شود.
-در هنگام جابه‌جایی میت از محل فوت به مکانی دیگر، بهتر است نماز شب اول قبر را تا شب تدفین میت به تاخیر بیندازند.
-در روایات متعدد بر فظیلت چند مرتبه خواندن نماز شب اول قبر توسط یک نفر جهت اهداء ثواب بسیار توصیه شده‌است.
-با توجه به اثرات بسیار مفید نماز شب اول قبر برای شخص میت، بنابراین بر اجیرکردن و اجرت گرفتن جهت ادای این نماز در روایات متعدد تاکید شده‌است، احتیاط آن است که به عنوان بخشش و احسان به نمازگزار بذل نمایند و او هم نمازش را بدون در نظر گرفتن وجه مالی قرائت نماید.
امیدواریم از این مقاله مذهبی در سایت مسترآموز نهایت استفاده را برده باشید.همچنین شما میتوانید از مقاله اصول و فروع دین ، آموزش وضو گرفتن و آیت الکرسی استفاده نمایید.
