آشنایی کامل با آیت الکرسی + متن + صوت + pdf

وقتی می خواهیم از آیه ای شریفه چون آیت الکرسی صحبت کنیم کمی دست و دلمان می لرزد که مبادا در این راه به خطا برویم و نا خواسته سخنی را برعکس بگوییم و عذاب دنیا و آخرت را برای خود بخریم و بدتر از آن موجب شویم کسی ( حتی یک نفر ) دیدی بر خلاف واقعیت نسبت به آیت الکرسی بگیرد.

آیت الکرسی، خلاصه ای از دین اسلام

وقتی می خواهیم از آیه ای شریفه چون آیت الکرسی صحبت کنیم کمی دست و دلمان می لرزد که مبادا در این راه به خطا برویم و نا خواسته سخنی را برعکس بگوییم و عذاب دنیا و آخرت را برای خود بخریم و بدتر از آن موجب شویم کسی ( حتی یک نفر ) دیدی بر خلاف واقعیت نسبت به آیت الکرسی بگیرد. از این رو در همین ابتدا لازم است برای آرام کردن وجدان خود بگوییم که در این مقاله هر چیزی که گفته شود حاصل تحلیل ذهنی و جست و جوهای شخصی می باشد و در حد سخنان دوستانه می تواند قابل استناد باشد و نه سخنی که بتواند مسیر زندگی تعیین کند و برای مجامع علمی مستند باشد. از این رو به این نوشته به دید سخنان یک دوست هم رتبه و اندازه خود نگاه کنید و بدانید هر سخنش ممکن است درست نباشد و هر سخنش نیز اشتباه نیست. بنابراین بنشینید و این سخنان دوست خود را با جان دل گوش دهید.

آیت الکرسی، ایه ای شریفه از قرآن است که بسیاری طبق احادیث و روایات آن را عروس آیه های قرآنی می دانند. از این رو بررسی کردن و صحبت کردن از آیت الکرسی مسلما کار سختی است. از این بهتر است در همین ابتدا مسیر خود را مشخص کنیم. ما در این مقاله در ابتدا توضیحی از متن آیت الکرسی  با ترجمه آیت الکرسی خدمت شما ارائه می کنیم و مسلما در این متن و معنی آیت الکرسی هیچ دخل و تصرفی نمی توانیم داشته باشیم. سپس سعی می کنیم برخی از آیات را در حد خودمان بررسی کنیم تا از آن طریق سوره آیت الکرسی را بفهمیم و به نوعی به فواید آیت الکرسی برسیم. در ادامه مسیر بیشتر با روش ما آشنا خواهید شد و بیشتر توضیح خواهیم داد که چگونه قرار است به این مهم دست پیدا کنیم.

متن آیت الکرسی

«اللّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ لاَ تَأْخُذُهُ سِنَهٌ وَ لاَ نَوْمٌ لَّهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الأَرْضِ مَن ذَا الَّذِی یَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ یَعْلَمُ مَا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَ لاَ یُحِیطُونَ بِشَیْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِمَا شَاء وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضَ وَ لاَ یَۆُودُهُ حِفْظُهُمَا وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ.

لاَ إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ قَد تَّبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَ یُۆْمِن بِاللّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَهِ الْوُثْقَیَ لاَ انفِصَامَ لَهَا وَاللّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ.

اللّهُ وَلِیُّ الَّذِینَ آمَنُواْ یُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَی النُّوُرِ وَالَّذِینَ کَفَرُواْ أَوْلِیَآۆُهُمُ الطَّاغُوتُ یُخْرِجُونَهُم مِّنَ النُّورِ إِلَی الظُّلُمَاتِ أُوْلَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ.»

قبل از این که توضیحی بر متن آیت الکرسی را خدمت شما ارائه دهیم لازم به ذکر نکته ای هستیم  و آن این که ما در این مقاله قرار است آیت الکرسی را  از دید یک فرد غیر مسلمان نگاه کنیم و می خواهیم دین خود را کنار بگذاریم تا تاثیری در این دید نداشته باشد بنابراین سعی می کنیم از احادیث و روایات استفاده نکنیم. به نوعی می خواهیم از حجت عقلی تنها در این مسیر استفاده کنیم و از معقولات نقلی سخنی نگوییم. چرا که در علوم نقلی از صلاحیت کافی برخوردار نیستیم و عقلمان در همان اندازه رفاقت با شما می تواند کفایت کند.

آیت الکرسی سه آیه از سوره مبارکه بقره می باشد. این آیات 255 تا 257 را شامل می شود. البته گفته شده است که اصل و اساس آیت الکرسی همان آیه 255 می باشد و دو آیه دیگر بهتر است خوانده شود. بنابراین ما در اینجا با سه آیه از سوره بقره سروکار خواهیم داشت. در ادامه این مقاله قصد داریم ترجمه آیت الکرسی را نیز بیان کنیم تا بعد  از آن کم کم سراغ بررسی نکاتی که در این آیه می بینیم بپردازیم  که معنی آیت الکرسی از فهم آن ناشی می شود. اما در مورد خود متن آیت الکرسی باید چند نکته را مد نظر داشت. اولا این که آیت الکرسی، به شکل یک سوره مستقل در قرآن نیامده است بلکه همانطور که گفتیم این آیات در بین آیات سوره بقره آمده است. از آنجایی که سوره بقره بلندترین سوره قرآن است می توان حدس زد که تقریبا راجع به هر چیزی در آن سخن رفته است و آیت الکرسی به نوعی چکیده و خلاصه این سوره می باشد. حال در ادامه با طول و تفسیر بیشتری از این موارد سخن خواهیم گفت.

ترجمه آیت الکرسی

در ترجمه آیت الکرسی که استاد مهدی الهی قمشه ای ارائه داده است، آمده است که :

خدای یکتاست، که جز او خدایی نیست، او زنده و جاودانه است، هرگز او را خواب فرا نمی‌گیرد تا چه رسد که به خواب رود، اوست مالک آنچه در آسمانها و زمین است، کیست آن کس که جز به اذن او در پیشگاهش شفاعت کند؟ علم او محیط است به آنچه پیش نظر خلق آمده و آنچه سپس خواهد آمد، و خلق به هیچ مرتبه از علم او احاطه نتوانند کرد مگر به آنچه او خواهد. قلمرو علمش از آسمانها و زمین فراتر، و نگهبانی زمین و آسمان بر او آسان و بی زحمت است، و او والامرتبه و با عظمت است. (۲۵۵) کار دین از روی اجبار نیست (یا هیچ اجباری در دین نیست)، تحقیقا راه هدایت و ضلالت بر همه کس روشن گردیده، پس هر کس از راه کفر و سرکشی دیو راهزن، برگردد، و به راه ایمان به خدا روی بیاورد، بدون شک، به طنابی محکم و استوار چنگ زده‌است که هرگز نخواهد گسست؛ و خداوند (به هر چه خلق در دل گویند) شنوا و داناست. (۲۵۶) خدا یاری دهنده اهل ایمان است، که آنان را از تاریکیهای جهل و نادانی به سوی روشنایی می‌برد و آنان که راه کفر را انتخاب کرده‌اند یارانشان، شیاطین و دیو اند که آنان را از روشنایی به سوی تاریکیها به در می‌برند، این گروه اهل آتشند که در آن همیشه خواهند بود. (۲۵۷)

آن چیزی که مسلم است، ما نمی خواهیم وارد علم صرف و نحو عربی شویم و کمتر در این مقاله سعی می کنیم سراغ اصل متن آیت الکرسی برویم از این رو ترجمه آیت الکرسی می تواند بسیار برای راهبرد مسیر ما حیاتی باشد. بنابراین پیشنهاد می دهم که با تامل و تعمق بیشتری این ترجمه را بخوانید.

معنی کلی از متن و ترجمه آیت الکرسی

آن چیزی که می توانیم در دید و خوانش اول از این متن بیرون بکشیم این نکته است که یک نوع پیوستگی بین سه آیه به وضوح دیده می شود. این پیوستگی به این شکل می باشد که در آیه ابتدایی آیت الکرسی تنها و تنها از خود خدا سخن گفته شده است. سپس در آیه دوم دین را مطرح می کند و در آیه سوم به نوعی عاقبت کار و یک نوع نتیجه گیری انجام می دهد. این پیوستگی می تواند بسیار مهم باشد.

برای بیان این کته بهتر است داستان را از این جا شروع کنیم که دین یک نوع گروه اجتماعی است که بری موجودیت خود یک سری اصول دارد. این قاعده اول هر گروه اجتماعی است. چه یک گروه دوستی دو نفره و چه یک دین که چندین میلیون آدم پیرو آن می باشد. هر چه قدر یک گروه گسترش پیدا می کند برای آن که آن گروه مانند حباب منفجر نشود از جایی به بعد باید رتبه بندی هایی صورت بگیرد. کسی بالاتر و دیگر پایین تر باشد. اما دین اسلام با یک حرکت جالب تقریبا این نوع رتبه بندی را به شکل دیگری در آورده است. بدین صورت که در همان ابتدا می گوید آن چیزی که مهم است خداست. و پیامبر او به سبب نزدیکی به خداست که به این عظمت رسیده است. مهم نیست که اعضای این دین در کدام رتبه قرار دارند اگر به خدا نزدیک شوند رتبه آنها بالاتر خواهد رفت. بنابراین در اسلام رتبه بندی مطلق نداریم. علاوه بر آن رسیدن به رتبه های بالاتر منافاتی با منافع فردی دیگر در گروه ندارد. و این نکته جالب توجه در این دین و گروه می باشد. این سخنان را بیان کردیم تا در مفهومی که در ادامه از آیت الکرسی خواهیم گفت را بهتر درک کنیم. بنابراین همراه ما بمانید.

آیت الکرسی، اساسنامه دین اسلام

همانطور که در بالاتر گفتیم، دین اسلام مانند هر گروه اجتماعی دیگر به یک سری اصول نیاز دارد و این اصول باید به شکل عمومی بیان شود تا همگان بدانند چرا که شرط لازم و کافی برای ماند در گروه رعایت این اصول می باشد.  اما یک مشکل در این بین وجود دارد و آن این است که تعداد انسان هایی که می توانند عضو دین اسلام بشوند به تعداد همه انسان های کره زمین است. علم جامعه شناسی و روانشناسی ثابت کرده اند که دنیایی که هر انسانی درک می کند با انسان دیگر متفاوت است. یعنی دید هر کسی با کس دیگر بسیار فرق می کند. با این حساب می توان گفت که به تعداد انسان های روی کره خاکی، نظرات و ایده ها و برداشت ها خواهیم داش. بنابراین اگر گروهی مانند دین اسلام بخواهد هر انسانی را به دین خود دعوت کند و به طبع اساس نامه خود را برای ان ها شرح دهد ممکن است دچار مشکل شود. و آن مشکل اینجاست که باید اساسنامه برای هر کسی واضح باشد و خالی از ابهام باشد. از طرفی هر قانونی که وضع می کند بر خلاف دید و نظر ذاتی انسانی نباشد. و یک نکته دیگر اینکه این اساسنامه نباید آنقدر هم ساده باشد که در حقیقت هیچ چیزی نداشته باشد و عضویت در آن گروه با عدم عضویت فرقی بکند. این جاست که خدا معجزه سخن خود یا همان آیت الکرسی را به عنوان اساس نامه معرفی می کند. این به نظر اصلی ترین دلیلی است آیت الکرسی را اینقدر با ارزش می دانند. این که چرا و به چه دلیل آیت الکرسی را اساسنامه دین اسلام می دانیم در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد. اما قبل از گفتن ما به همان پیوستگی که در بالاتر صحبت کردیم فکر کنید.

مرکزیت گروه، اساس گروه

همانطور که گفتیم دین اسلام بر اساس محور خدا شکل گرفته است و هر چیزی که در ادامه آن بیان می شود صرفا برای رسیدن به این محوریت می باشد. از جمله رتبه بندی ها به نسبت نزدیکی به این محوریت می باشد. حال که خدا نقش اساسی و تعیین کننده در دین اسلام را در اختیار دارد و در اصل همان اصل داستان اسلام و دین می باشد بنابراین در نوشته ای که به عنوان اساس نامه معرفی می شود، باید خدا تعریف شود. بدانیم که اصلا خدا به چه کسی می گوید و منظور دین اسلام  از این کلمه چیست. ممکن است تکه سنگی را خدا بنامد یا چوبی در وسط دریا را. هرکدام ممکن است خدا باشد. مهم این است که اساسنامه دین اسلام چه می گوید.

آیت الکرسی دقیقا در همان آیه ابتدایی خود این موضوع را به وضوح بیان می کند و یک آیه کامل را به آن اختصاص می دهد. از این رو اصل اساسنامه را همین یک آیه می دانند چرا که اصل دین اسلام خداست و آیت الکرسی با بیان و توضیح خدا و مشخص کردن منظور دین از خدا و به نوعی تعریف او محوریت دین را بیان می کند. از این رو وقتی می گویند آیت الکرسی را بسیار بخوانید از این جهت است که این محوریت بیشتر شناخته شود و به سبب گذر ایام و دیگر مسائل فراموش نشود. در حقیقت مشکل امروز ما نیز در این زمانه همین است که می دانیم محوری وجود دارد و به ادراک خود آن را می شناسیم اما فراموش کردیم این محوریت کجاست و گاه به گاه راه را اشتباه می رویم. نشان دادن راه از بزرگ ترین فواید آیت الکرسی می باشد. در ادامه می خواهیم بیشتر با بیان این محوریت در آیت الکرسی آشنا شویم.

تعریف خدا در آیت الکرسی

در بالا لزوم این تعریف در اساسنامه الهی آیت الکرسی را بیان کردیم. حال نوبت آن است که بدانیم خدا در اسلام چگونه تعریف می شود. البته در این بین یادتان نرود در کمی بالاتر بیان کردیم که اساسنامه نباید ساده و نباید پیچیده باشد تا برای هر انسانی قابل درک و فهم باشد. با این پیشفرض وقتی به آیت الکرسی  به عنوان اساسنامه نگاه میکنیم متوجه می شویم که به شکل غیر قابل باوری این متن آیت الکرسی نه به اندازی سبک است که انسان امروزی با این همه پیشرفت بتواند از آن بگذرد و نه به اندازه ای سنگین که دین اسلام در همان ابتدا فهمیده نشود. به نوعی معنی زندگی را نیز می توان در آیت الکرسی جست و جو کرد که زندگی در عین سختی ساده است  و در عین سادگی بسیار سخت است.

وقتی به متن آیت الکرسی نگاه می اندازیم می بینیم که در ابتدای آیه ویژگی های اساسی خدا مورد بررسی قرار گرفته است و  در ادامه آیه برای سخن خود مثالی از آسمان ها و زمین و .. می زند. اصلی ترین حرف و سخنی که درباره خدا در آیت الکرسی زده میشود همان جمله اول است. ” خدا یکتاست ”  این سخن را در دو دوره زمانی ظهور اسلام و اکنون مورد بررسی قرار دهید.

در دوران ظهور اسلام خدایان بسیاری تحت عنوان مختلفی حضور داشته است. بنابراین مردم آن دوره به نوعی با مفهوم خدا آشنا بودند اما چندین خدا را بجای یک خدا می پرستیدند. بنابراین اولین تناقض در تعداد خدایان بوده است که در همان ابتدا در آیت الکرسی بیان می شود که خدا یکتاست. حال به دنیای امروزی اگر برگردیم، اگر حواسمان نباشد چندین خدا برای پرستش پیدا خواهیم کرد؟ از این رو آیت الکرسی نه برای معرفی دین که برای پابرجا ماندن آن نیز بسیار حیاتی می باشد.

ادامه تعریف خدا در آیت الکرسی

مورد دوم بعدی که در آیت الکرسی به وضوح بیان شده است این است که خدا زنده و جاویدان است. این دو مفهوم به قدری گسترده است که می توان از آن ساعت ها بحث کرد و مدت ها به مجادله نشست. فی الحال باید این دو مفهوم را برای خود جا بیندازیم هرچند که شاید نتوانیم تا عمق مطلب پیش برویم.

منظور ما از زنده بودن چیست؟ به چه چیزی می توانیم بگوییم زنده است و یا زنده نیست؟ یکی از بارزترین ویژگی های زنده بودن حرکت می باشد، نفس کشیدن و رشد یافتن. هر چیزی که از حالت جمود خود خارج باشد و به ذات خود بتواند کاری را انجام دهد زنده محسوب می شود. گیاه زنده است، حیوانات زنده اند و انسان ها زنده هستند. اما با این اوصاف در آیت الکرسی با چه دلیلی این زنده بودن را اثبات میکند که اگر این چنین شود در دوران ظهور اسلام خدایان سنگی از رده خارج می شوند و در این دوران خدایانی چون گوشی و خوراکی و … از دور بیرون می افتند. در ادامه آیت الکرسی به طور ضمنی دلایلی از جمله مالکیت بر آسمان ها و زمین و عالم بودن و .. آورده شده است. اما بررسی این دلایل خود در حوزه تفسیر قرار می گیرد که ما ابدا بر آن وارد نیستیم. از این رو به نظر می آید که باید دلیلی دیگر بر زنده بودن خدای اسلام، باید یافت. اولین دلیل این است که خدای اسلام همان خدای مسیحیت و خدای مسیحیت همان خدای نوح و همان خدای ابراهیم و … می باشد. این حضور مداوم خدا در عصر های مختلف خود بزرگترین دلیل بر این نکته است که خدا علاوه بر زنده بودن جاودانه نیز می باشد. این یک نکته طلایی است که در آیت الکرسی بیان می  شود.

دین در آیت الکرسی

بهتر است سخن را از محوریت خدا کوتاه کنیم که سخن در این باره به درازا کشیده می شود. از این رو سراغ آیه دوم یعنی بررسی دین در آیت الکرسی می رویم. همانطور که گفتیم در اساسنامه باید اصولی که یک گروه قرار است بر آن قرار بگیرد را بیان می کند. این اصول مشخص کننده خط مشی اصلی گروه می باشد.  بعد از این که محوریت دین اسلام یعنی همان خدا در متن آیت الکرسی بیان شد و ما معنی آیت الکرسی را از آن دید نگاه کردیم. از این رو حال باید بدانیم اسلام چه دینی می باشد؟ قرار است چه اتفاقی در این گروه یا دین اسلام بیفتد. این بند دوم اساسنامه آیت الکرسی را رقم می زند.

متن آیت الکرسی در این بخش با این جمله شروع می شود که  هیچ اجباری در دین وجود ندارد. این سخن در حقیقت چند نکته اساسی را بیان می کند. اول این که دین اسلام دین اجبار نیست. چه ورود و حضور و خروج از آن هیچ کدام قرار بر اجبار ندارد. اگر احیانا چیزی بر خلاف آن گفته شود خلاف اساسنامه می باشد و باطل است. البته این تحلیل ناقص ماست و هیچ دلیل دیگری برای اثبات آن نداریم. با این حال نکته بعدی و مهمی که در این جمله از متن آیت الکرسی می توان یافت این است که اختیار وجود دارد و در عین وجود دلایل باز اختیار به دست انسان می باشد که برای ورود به این گروه اقدام کند یا خیر. مورد مهم که به نظر بنده مهمترین نکته در این بین است این نکته است که این دین یک دین قلبی است و نه عقلی. یعنی با توجه به این که بسیار دلایل عقلی برای اثبات دین آورده شد اما اگر قلبا راضی نباشید ( اکراه داشته باشید ) وارد نشوید.

نتیجه کار و اختیار در آیت الکرسی

در بند آخر آیت الکرسی بعد از بیان عقلی  و خواستار قلبی، آن چیزی که جلب توجه می کند قدرت اختیاری است که برای انسان ها در نظر گرفته شده است.

اگر کمی بخواهیم ریزتر به موضوع نگاه کنیم کمی دچار تناقض می شویم. چرا که در ابتدای آیت الکرسی خدا را مالک هر چیزی شمرده است و اصولا مالک اختیار تام بر مملوک خود دارد. حال چگونه می شود که در این مالکیت اختیار مطرح می شود. به گونه ای که برای جذب انسان ها از روش تنبیه و تشویق استفاده کرده است. قطعه گم شده این پازل در بند دوم نهفته است. در این آیه شریفه خداوند به جد به دنبال تسخیر قلب بندگان خود می باشد از این رو نه استدلال عقلی و نه اجبار مالکیت را برای در اختیار در آوردن انسان ها دوست ندارد و تمام این تنبیه و تشویق و دلیل را برای تسخیر قلب انسان انجام داده است.

این بزرگترین وجه تمایز بین دین اسلام با سایر گروه های اجتماعی است که این قلب انسان است که مهم است و احساس اوست که می تواند او را پایبند به دینی کند و یا از گروهی جدا کند. خدا به خوبی می داند که هر دلیل منطقی روزی ممکن است شکست بخورد اما احساس فراتر از این بحث ها می باشد و می تواند سال ها بی تغییر بماند. البته اگر به آن رسیدگی شود و نگذاریم که غبار غفلت روی آن بنشیند. این شاید از زیباترین فواید آیت الکرسی می باشد. گرچه سخن در این باب فراوان است که این آیات شریفه سخن برای گفتن بسیار دارند، ناگزیر به پایان سخن هستیم و امیدواریم در این بحث چیزی را اشتباه نگفته باشیم که پاسخ گویی برای آن بسیار سخت و مشکل خواهد بود. الهی آمین.

امیدواریم از این مقاله مذهبی نهایت استفاده را برده باشید.در ادامه شما میتوانید از مقاله نماز شب اول قبر و آموزش وضو گرفتن و همچنین دعا برای شفای بیمار استفاده نمایید.