تفریح کنکوری
وقتی مطالعه برای کنکور شروع میشود، بیشتر داوطلبان، والدین و گاهی حتی مشاوران و معلمان عزیز هم فقط و فقط به این فکر میکنند که آزمون، یعنی مطالعه، و برای مطالعه باید پیوسته درس خواند و درس خواند و هیچ کار دیگری نیز نباید انجام داد. این در حالی است که مطالعه برای کنکور هم مانند هر کار دیگری (و شاید برای برخی از داوطلبان، بیشتر از کار دیگری) باعث خستگی داوطلبان میگردد، و اگر این خستگی ادامه پیدا کند، حتی اگر داوطلب مایل باشد که پیوسته به مطالعه ادامه دهد، باعث دلزدگی و افسردگی او شده و توان و انرژی وی را برای ادامه راه کاهش داده یا از بین خواهد برد.
تفریح در دوره آمادگی برای کنکور، یکی از بحث های مهمی است که مشاورین کنکور در مورد آن نظرات متفاوتی دارند؛ برخی آن را لازم و برخی دیگر، چندان بر انجام آن تاکید نمیکنند. به همین دلیل، در این مقاله درصدد هستیم تا با ارایه راهکارها و شیوه هایی برای تفریحی از جنس کنکور، شما را برای مطالعه ای موفق و جدی تا زمان برگزاری این آزمون هدایت کنیم. برای این که کنکوری بدون خستگی و دل زدگی را تجربه کنید ، به این نکات توجه کنید:
۱- به کنکور هم مثل یک تفریح نگاه کنید
هر کاری، حتی کارهایی که مورد علاقه و پسند شما هستند، وقتی به عنوان یک تکلیف تلقی میشوند، کم کم آزار دهنده و خسته کننده میشوند. اگر به کنکور هم به عنوان یک تکلیف و وظیفه نگاه کنید، یا به عنوان کاری که مجبور هستید آن را انجام دهید توجه کنید، مطمین باشید که بعد از مدتی، حتی اگر دانش‌آموز زرنگی هم باشید و تمام مباحث را هم بخوبی بدانید، ادامه مطالعه برایتان خسته کننده و آزار دهنده میشود؛ پس سعی کنید به خود و آزمونی که در پیش رو دارید هم به عنوان یک تفریح نگاه کنید. شاید در ابتدا این موضوع برایتان سخت باشد، اما اگر بخواهید میتوانید بمرور فکرتان را نسبت به کنکور تغییر دهید.
با دروس شوخی کنید و اصلاً سعی نکنید که یک مطلب را به هر قیمتی یاد بگیرید. مطمین باشید که حتی رتبه‌های برتر کنکور ، همه دروس را کاملاً بلد نیستند؛ پس برای دانستن تمام مطالب، خود را خسته نکنید و بدانید که اتفاق خاصی نمیافتد اگر گاهی طبق برنامه پیش نروید.
اگر دیدید درسی بیش از حد از شما انرژی میگیرد و شما را خسته میکند، برای ساعاتی یا حتی چند روز، آن درس را رها کنید تا دوباره توان و انرژی لازم برای مطالعه آن درس را پیدا کنید. در مجموع یادتان باشد که برای کنکور، خود را بیش از حد در زمان مطالعه خسته نکنید و مطمین باشید در زمانی که در اختیار دارید، میتوانید همه مطالب را به خوبی فرابگیرید.
۲- شما مستثنی نیستید
داوطلبان بسیاری هستند که وقتی تصمیم میگیرند برای کنکور مطالعه کنند، دیگر به هیچ چیز فکر نمیکنند. این دسته، معمولاً جزو داوطلبان زرنگ یا گروهی هستند که سال یا سالهای قبل، رتبه خوبی کسب نکرده و الان به این نتیجه رسیده اند که باید پیوسته مطالعه کنند و زمانشان را برای هیچ مساله دیگری صرف نکنند.
باید به این دسته از داوطلبان بگوییم که به صورت پیوسته و مداوم درس خواندن و استراحت و تفریح نداشتن، اصلاً خوب نیست، و باید تفریح کنکوری داشته باشند. نه تنها باعث خستگی و دلزدگیشان میگردد، بلکه ممکن است که باعث بیماری روحی و جسمی آنها نیز بشود.
ممکن است فردی که به این صورت مطالعه میکند، تا مدت ها از مشکلات خود بی اطلاع باشد، اما در نهایت در ماه ها یا هفته های پایانی و حساس کنکور، این خستگی و دلزدگی باعث شود تا وی برای مدتی دست از مطالعه بکشد یا نتواند از آنچه که خوانده است بخوبی استفاده کند.
۳- افراط و تفریط ممنوع
مانند همه کارهای دیگر، افراط و تفریط در مطالعه یا تفریح در دوره کنکور نیز نتیجه خوبی نخواهد داشت. به عنوان یک داوطلب باید سعی کنید تا در تمام کارهای خود از جمله در مطالعه و تفریحتان تعادل داشته باشید. بعضی از داوطلبان، برخلاف گروهی که قبلاً اشاره کردیم، چندان به مطالعه کردن علاقه و رغبتی ندارند و سعی میکنند که با فریب خود و دیگران و فرار از درس خواندن، زمان زیادی را به تفریح و استراحت اختصاص دهند. هر دو، هم افراط و هم تفریط، میتواند ضررهای جبران ناپذیر و مؤثری به شما بزند؛ پس افراط و تفریط در تفریح کردن هم ممنوع است.
۴- تفریحی به سبک کنکوری
وقتی در مورد تفریح و استراحت در دوره کنکور صحبت میکنیم باید حتماً به خاطر داشته باشید که تفریح شما با تفریح یک فرد معمولی و حتی دانشآموزی که آزمون سراسری را پیشِ رو ندارد، فرق میکند. درواقع، منظور از تفریح، مسافرت های طولانی یا اختصاص ساعت های زیادی به برنامه های مورد علاقه نیست؛ بلکه این تفریح باید در حدی باشد که به مغز و جسم خود استراحتی داده، توان خود را مجدداً افزایش داده و دوباره شروع به مطالعه کنید؛ البته بسته به شرایط و زمان، نوع تفریح و استراحت شما متفاوت است که حتماً باید به این موضوع در برنامه ریزی خود توجه داشته باشید.
۵- تفریح یک کنکوری در ایام هفته
به عنوان یک داوطلب کنکور، که کار اصلی شما تا روز برگزاری آزمون، مطالعه و آمادگی برای امتحان است، چند تفریح کنکوری و وقت استراحت دارید که علاوه بر نیاز مغز به استراحت، به دوره های مهم کنکور و گذرگاههای طلایی آزمون نیز باز میگردد. نکته اولی که باید به آن توجه داشته باشید این است که در برنامه مطالعاتی هفتگی خود، حتماً باید بعد از هر چهل و پنج دقیقه وقت اختصاص داده شده برای درس های سخت و هر یک ساعت برای درس های آسان یا حداکثر یک ساعت و نیم، یک زمان استراحت یک ربعه را در نظر بگیرید. این کار باعث میشود تا مغز فرصت پیدا کند که مطالب را در حافظه کوتاه مدت شما وارد سازد و برای یادگیری بعدی بخوبی آماده شود.
در برنامه ریزی هفتگی خود برای روزهای جمعه خودتان نیز حتماً یک زمان استراحت پیوسته چهار تا پنج ساعته را در نظر بگیرید. حال در این زمان های یک ربعه یا چهار تا پنج ساعته پایان هفته به کارهای کوچک مورد علاقه خود بپردازید؛ حتی میتوانید در طول روزهای هفته به جز جمعه هم ساعت هایی را، بخصوص بعد از مطالعه درسهای سخت، به انجام کارهای مورد علاقه خود اختصاص دهید.
این کار یعنی یک تفریح کنکوری کوتاه، اما دلچسب!
ممکن است که برخی از شما با خود بگویید در این مدت چه تفریحی میتوانیم داشته باشیم. همان گونه که قبلاً هم گفتیم ، به خاطر موقعیت خاص شما، تفریح کنکوری شما نیز باید خاص باشد؛ مثلاً در یک ربعی که در اختیار دارید به پیامک هایتان سری بزنید. یک کارتن ببینید یا یک موسیقی دلچسب گوش کنید. ضمناً می توانید در پایان هفته با اتفاق دوستان یا خانواده به خارج از شهر، به پارک یا سینما بروید یا ورزش کنید؛ مثلاً شنا از آن دسته از ورزشهایی است که میتواند حسابی روحیه شما را برای شروع مطالعه تقویت کند.
شاید با خود بگویید که زمانتان برای یک تفریح درست و حسابی کوتاه است، اما این موضوع آن قدر مهم نیست که صرف نیاز بدن به استراحت اهمیت دارد. در مدت یک ربع، حتی میتوانید خیال پردازی کنید و خودتان را در دانشگاه، رشته، شغل یا جایگاه اجتماعی مورد نظرتان تجسم کنید. این هم یک تفریح است؛ زیرا
هورمونهایی در مغز ترشح میشود که هم دقایق را برای شما لذت بخشتر و یادگیری را به دلیل انگیزه بالای شما بهتر میسازد و هم سبب میشود تا انرژیای از مغز شما به اطراف ساطع شود و تمام کاینات در راستای علایق و هدف شما حرکت کنند.
علاوه بر این برنامه هفتگی، کاری که شما برای تفریح کنکوری می توانید انجام دهید این است که اگر در پایان ماه متوجه شدید که مطالعه خوبی داشتید به خودتان پاداش داده و مدت زمانی را به تفریح و انجام کارهای مورد علاقهتان بپردازید.
نگران هیچ چیز نباشید. بعضی از وقت ها برای موفقیت باید افکار خود را از آن موضوع رها کنید و به خودتان شادی هدیه دهید. آن وقت متوجه خواهید شد که چگونه همه کامیابی ها با انرژی مثبتی که از شما میگیرند به طرف شما حرکت میکنند؛ پس در پایان ماه هم حسابی از خجالت خودتان در بیایید و به خودتان پاداش دهید و بعد با انرژی و انگیزه بیشتر دوباره وارد میدان گردید.
۶- تفریح در گذرگاههای طلایی
امان از این گذرگاههای طلایی و استرسی که به برخی از داوطلبان منتقل میکنند! وقتی صحبت ایام مهم کنکور به میان می آید، طبق معمول، همه داوطلبان فکر می کنند که دیگر حتماً باید درس بخوانند و در غیر این صورت، از قافله عقب خواهند ماند. اتفاقاً باید بگوییم که اگر در این دوره هم کمی استراحت و تفریح به خودتان هدیه بدهید کار بسیار خوبی انجام داده اید؛ زیرا این عمل باعث میشود تا شما در روزهای باقی مانده دوره های مهم، با انگیزه و تلاش بیشتری درس بخوانید و البته یادگیری بهتری نیز داشته باشید.
در خرداد ماه نیز حتماً زمانی را برای تفریح و استراحت در نظر بگیرید. می توانید در این دوره، که دوره مرور و جمع‌بندی است، در اواسط دوره جمع بندی، مثلاً بعد از خواندن دروس اختصاصی و اصلی، زمانی را به تفریح و استراحت روزانه اختصاص دهید. پیشنهاد ما برای تفریح کنکوری ما این است که مسافرت را به زمان دیگری موکول کنید تا با خیال راحت و بعد از کنکور، حسابی از آن لذت ببرید. برای این دوره استراحت کوتاه میتوانید به دیدن دوستان یا اقوامتان بروید، بازارگردی کنید، به سینما بروید یا از نقاط دیدنی اطراف شهرتان بازدید کنید، و خلاصه با این تفریحاتی که زمان و انرژی کمی از شما میگیرند، خود را برای حضور مفید در یک کنکور خوب و عالی آماده کنید.
۷- خودتان مشخص کنید
به این نکته توجه داشته باشید که علایق هر فردی با افراد و داوطلبان دیگر متفاوت است؛ پس برای زمان تفریح خودتان، حتماً خودتان برنامه ریزی کنید؛ زیرا این شما هستید که نیاز به استراحت و تجدید قوا دارید و نه دیگران. شاید تفریح شما برای بسیاری از داوطلبان جذاب نباشد، اما مهم این است که این تفریح کنکوری ، برای شما لذت بخش و دوست داشتنی باشد.
۸- ورزش را فراموش نکنید
ورزش، یکی از بهترین تفریح کنکوری میتوانید آن را انجام دهید؛ زیرا، علاوه بر اینکه زمان زیادی از وقت شما را نمیگیرد، میتواند بر بهبود یادگیری شما تاثیر گذاشته و روند یادگیری‌تان را کوتاهتر و مدت ماندگاری مطالب را در ذهن شما طولانی تر کند؛ علاوه بر آن، ورزش کردن باعث سلامت جسمی و تقویت روحیه شما در طول دوره آمادگی برای کنکور میگردد. برای ورزش کردن لازم نیست که حتماً به ورزش های حرفه ای و سنگین روی بیاورید؛ بلکه یک پیاده روی سبک و کوتاه هم می تواند باعث نشاط و شادابی شما گردد؛ پس تا جایی که میتوانید و علاقه مند هستید، حتماً به عنوان یک تفریح در طول زمان آمادگی برای کنکور ورزش کنید.
