توابع شرطی با خروجی بولین (true or false)
توابع شرطی با خروجی بولین (true or false)
دستورشرطی کنترلی (Flow Control Statements) این امکان را برای شما فراهم می‌کنند تا دستورالعمل‌ها و فرمان‌های زبان برنامه‌نویسی پایتون متناسب با یک سری شرایط اجرا شوند.
مقادیر بولین منطقی (Boolean)
علاوه بر نوع داده‌ای عدد صحیح، اعشاری و رشته‌ای، نوع داده‌ای بولین منطقی (Boolean) وجود دارد که تنها دو مقدار True و False را می‌پذیرد. درنظر داریم که در زبان برنامه‌نویسی پایتون همواره مقادیر باینری با حروف بزرگ T و F شروع می‌شوند.
عملگرهای مقایسه‌ای دو مقدار را مقایسه کرده و محسابات را به خط بعدی انتقال می‌دهند. انواع عملگرهای مقایسه‌ای با خروجی بولین به صورت زیر هستند:
|
1
2
3
4
5
6
7
8
|
مفهوم عملگر
============================================
== مساوی بدون دو مقدار
!= عدم تساوی دو مقدار
< کوچکتر از
> بزرگتر از
<= کوچکتر مساوی
>= بزرگتر مساوی
|
این عملگر‌ها مقادیر Ture و False را باز می‌گردانند.
عملگرهای بولین (Boolean)
سه عملگر بولین وجود دارد که به صورت and، or و not مورد استفاده قرار می‌گیرند.
عملگرهای بولین باینری
عملگرهای and و or همیشه برای دو مقدار بولین (یا عبارات) مورد استفاده قرار می‌گیرند.بدین صورت عمل می‌کنند که اگر دو مقدار Trueباشند پاسخ Ture را ارسال می‌کنند و درغیر این صورت مقدار False را در خروجی نمایش می‌دهند.
می‌توان عملگرهای مقایسه‌ای و بولین با همدیگر ترکیب کرد و عبارتهای دیگری را ایجاد نمود. به مثال زیر توجه کنید:
دستور شرطی if
یکی از پرکاربردترین دستور شرطی کنترلی، دستور if است. این دستور بدین صورت عمل می‌کند که اگر شرط آن برقرار باشد مقدار True را انتخاب کرده و دستورهایی که درون این شرط وجود دارند را اجرا می‌کند. هر دستور شرطی if شامل اجزایی است که در ذیل به آنها اشاره خواهیم کرد:
- کلمه‌کلیدی if
- یک شرط
- یک علامت کولن (:)
- مجموعه‌ای از کدها که درون این دستور قرار می‌گیرند و اصطلاحا به آنها if clause گفته می‌شود
دستور شرطی else
دستور شرطی if را گاهی می‌توان با گزینه‌های دیگر ارتقا داد و آن را هوشمندتر کرد. برای این کار از جمله‌ی else استفاده خواهیم کرد. بدین‌صورت که اگر شرط برقرار نبود عبارتهای داخل دستور else اجرا خواهند شد. هر دستوری که شامل else باشد از اجزای زیر تشکیل شده است:
- کلمه‌کلیدی else
- یک علامت کولن (:)
- مجموعه‌ای از کدها که درون این دستور قرار می‌گیرند و اصطلاحا به آنها else clause گفته می‌شود
دستور شرطی elif
گاهی می‌خواهیم چندین دستور شرطی if را با یکدیگر ادغام کنید تا با اعمال شروط مختلف یک برنامه اجرا شود و در غیراینصورت اگر شرط دیگری برقرار بود به کدهای درون آن عمل کند. این حالت پیچیده‌ترین نوع دستور if است. هر دستور شرطی elif از چند قسمت تشکیل شده است:
- کلمه‌کلیدی elif
- یک شرط
- یک علامت کولن (:)
- مجموعه‌ای از کدها که درون این دستور قرار می‌گیرند و اصطلاحا به آنها elif clause گفته می‌شود
دستور حلقه‌ی while
کدها را داخل یک حلقه قرار داده و آنها را مدام تکرار کنید. برای انجام اینکار می‌توان از دستور حلقه‌ی while استفاده کرد. این حلقه بدین صورت عمل می‌کند که اگر شرط آن برقرار باشد حلقه شروع به کار کرده تا زمانیکه از شرط خارج شود. هر دستور حلقه‌ی while از چندین قسمت تشکیل شده است:
- کلمه‌کلیدی while
- یک شرط
- یک علامت کولن (:)
- مجموعه‌ای از کدها که درون این دستور قرار می‌گیرند و اصطلاحا به آنها while clause گفته می‌شود
یک راه میانبر همیشه در برنامه‌نویسی وجود دارد که با استفاده از آن می‌توان در هر لحظه‌ای که اراده کرد از شروط خارج شد. این دستور break نام دارد و معمولا برای خروج از حلقه‌ها از آن استفاده می‌شود. ساختار این دستور تنها شامل یک کلمه‌ی break است.
دستور continue
همانند عبارت break، جمله‌ای تحت عنوان continue وجود دارد که درون حلقه اتفاق می‌افتد. هنگامیکه این دستور اجرا شود فورا برنامه به خط اول حلقه انتقال پیدا می‌کند.
دستور حلقه‌ی for و تابع ()range
حلقه‌ی while تنها زمانیکه شرط آن برقرار باشد اجرا خواهد شد اما اگر شما بخواهید یک مجموعه‌ی کد را به تعداد مشخص اجرا کنید باید چه کاری انجام دهید؟ انجام این کار با استفاده از حلقه‌ی for و تابع ()range امکان‌پذیر است. هر حلقه‌ی for از اجزای مشخص تشکیل‌شده است که در ذیل به آنها اشاره خواهیم کرد:
- کلمه‌کلیدی for
- یک نام متغییر
- کلمه‌کلیدی in
- متد ()range به همراه سه مقدار که به عنوان آرگومان‌های آن تعیین می‌شود
- یک علامت کولن (:)
- مجموعه‌ای از کدها که درون این دستور قرار می‌گیرند و اصطلاحا به آنها for clause گفته می‌شود
همانطور که در جریان هستید تابع ()range معمولا در حلقه‌ی for مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تابع دارای ۳ آرگومان است که به ترتیب اولین آرگومان برای شروع، دومین برای توقف و سومین آرگومان برای گام هر مرحله مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ضمن وارد کردن تمام آرگومان‌ها الزامی نیست
فراخوانی ماژول‌ها (import)
گاهی برای استفاده از توابع مختلف در زبان برنامه نویسی پایتون ابتدا باید کتابخانه‌های استاندارد آنها را بارگذاری کنیم. هر ماژول در برنامه‌های پایتون شامل یک سری مجموعه توابع هستند که شمارا در تولید برنامه کمک می‌کنند. مثلا ماژول math امکانات ریاضیاتی و توابع ریاضی را در اختیار شما قرار می‌دهد. یکی از این توابع random نام دارد که اعداد تصادفی تولید می‌کند. قبل از استفاده از هر تابع ابتدا باید ماژول (کتابخانه) مربوط به آن را فراخوانی (import) کنید. نحوه‌ی فراخوانی یک ماژول به صورت زیر است:
- کلمه‌کلیدی import
- نام ماژول
گاها برای شما پیش آمده که هر یک از برنامه‌های فوق را اجرا کرده اید و تحت هیچ شرایطی با وجود به اتمام رسیدن خطوط برنامه، نرم افزار شما متوقف نمی‌شود. در این حالت از دستور ()sys.exit استفاده شود. این تابع در کتابخانه‌ی sys قرار دارد. به مثال زیر توجه کنید:
